. 

                      La playa ( giòng sông quê hương)

                      by: Jo Van Wetter ( 1963)

                      Lời Việt : Phạm Duy
                      Ca sĩ : Ngọc lan

Có ai về phía thương yêu
xa xôi muôn trùng cách biệt
Đuòng về quê cũ
có con sông mầu xanh bát ngát...(*)

Thập niên 60,  bài La Playa (Bãi biển) đã đi vòng quanh thế giới  chỉ duy nhất, bằng cây đàn guitar mộc mạc.

Khúc đàn La Playa ảnh hưởng của dòng nhạc La Tinh do một nhà soạn nhạc người Bỉ tên là Jo Van Wetter viết vào năm 1963, tức cách đây vừa đúng nửa thế kỷ (tên thật của ông là Georges Joseph Van Wetter) sinh trưởng trong một gia đình gốc flamand, nhưng cha mẹ ông đến lập nghiệp tại vùng Wallonie (nói tiếng Pháp ở Bỉ.)

Tuy không xuất thân từ một gia đình có dòng máu nghệ sĩ, những từ thuở nhỏ ông đã có năng khiếu âm nhạc. Thời niên thiếu, dù chưa được đào tạo bài bản, nhưng Jo Van Wetter chịu khó tự học đàn. Ông tham gia vào khá nhiều ban nhạc trẻ chuyên đi diễn văn nghệ tại địa phương và chơi lại các ca khúc thịnh hành từ những năm 1940 đến thập niên 1950.

Năm 1963, một trong những album ăn khách nhất thị trường quốc tế là tập nhạc cover của nữ danh ca người Mỹ Julie London, qua đó cô ghi âm lại hầu hết các bản nhạc tình La Tinh  hòa âm theo điệu cool jazz. Khi được nghe album này, Jo Van Wetter mới ngẫu hứng sáng tác khúc đàn mà ông đặt tên là La Playa. Khúc nhạc này trở nên thịnh hành nhờ các bản hòa tấu, song tấu hay độc tấu Tây Ban Cầm (chẳng hạn như phiên bản của Claude Ciari).
Lúc đầu, ông định soạn khúc đàn này theo thể điệu bossa nova (ra đời vào năm 1958), vào lúc mà phong trào này đang trở nên phổ biến tại các nước Âu Mỹ, nhưng sau đó,  ông lại hòa âm theo nhịp điệu rumba, nhưng với lối chơi đàn ghi ta thùng đơn giản, khác cách chơi nhạc thịnh hành thưở đó, thường  với một dàn nhạc theo kiểu nhạc khiêu vũ hay theo phong cách easy listening.

Tác giả người Pháp Pierre Barouh, nghe được khúc đàn La Playa khi anh vừa từ Brazil trở về Paris. Pierre Barouh là người sáng tác sau này nhạc phẩm Samba Sarava (1966) và hát ca khúc chủ đề của bộ phim Un Homme et Une Femme (Câu chuyện một người đàn ông và một người đàn bà) của đạo diễn Claude Lelouch, mà hầu hết mọi người chỉ nhớ mang máng câu hát mở đầu. Cảm thấy hứng thú, Pierre Barouh mới đặt lời ca tiếng Pháp cho giai điệu. 

Khúc đàn trở thành một bài hát và được ca sĩ Marie Laforêt ghi âm vào năm 1964.
Sau thành công của ca khúc tiếng Pháp, nhiều phiên bản chuyển dịch khác lần lượt ra đời, kể cả tiếng Ý, tiếng Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Còn trong tiếng Việt, bài La Playa có ít nhất hai lời. Bài này từng được tác giả Phạm Duy phóng tác thành nhạc phẩm Dòng sông quê hương do nhiều nghệ sĩ như Ngọc Lan, Kiều Nga hay Thanh Lan ghi âm lại. Lời Việt thứ nhì không ghi rõ tác giả, có tựa đề là Biển vắng Thiên đàng.
Bài hát La Playa ăn khách đến nỗi người Brazil nghĩ rằng ca khúc A Praia bằng tiếng Bồ Đào Nha là một giai điệu của xứ họ. Còn tại Puerto Rico hay Nam Mỹ, không ai tin rằng La Playa trong nguyên tác là một khúc đàn của một tác giả người Bỉ gốc Hà Lan. Theo dòng đời năm tháng, tên tuổi nhạc sĩ Jo Van Wetter đã chìm dần vào quên lãng nhưng khúc nhạc dịu dàng mà ông đã soạn lại trở nên bất hủ, vượt thời gian. ( trích từ trang Nghệ thuật )

(*) ..có con sông mầu xanh bát ngát..
xanh quá trong tôi dòng sông Mương mán
Anh bên nầy , tôi bên kia sông
cách một nhịp cầu mà sao xa vời vợi..
xa mãi miết một đời tôi, xa ngút mắt mối tình thơ..( nt)