Thầy Ân và học trò cũ.

                     ( ảnh từ FB của Hồng Thúy)

Thầy...tu

( Viết về Thầy Trần công Ân )

Nguyễn Lượng

Hai thầy trò vừa nhận ra nhau , tôi chưa kịp lên tiếng chào thì thầy đã cầm cây cà rem đưa cho tôi -" Của mi đó , ăn đi ! Tau lấy cây khác !" . Cách xưng hô "mi-tau" và y phục là chiếc áo dài nâu của tu sĩ Phật giáo ,đầu đội nón lá , chân mang guốc vông đứng bên chiếc xe đạp sườn ngang , nghĩ thầy vẫn như hồi còn ở trường! Hai thầy trò đứng gặm cà rem bên lề đường .Tôi hỏi thay cho lời chào -" Thầy không tử thủ ha ?!" , thầy nói -" Sinh mới thủ, tử ai thủ mi !" . Tôi phì cười ! Đó là một buổi trưa nắng nóng , ngột ngạt của ngày 20+ trong tháng 4 kinh hoàng , đầy ám ảnh năm 1975 , trước cổng Viện Đại học Vạn Hạnh .
.
Thầy gốc Huế .Dáng người thấp . Đầu luôn cạo trọc với trang phục khi giảng dạy là chiếc áo dài nâu , chân mang guốc . Chiếc quần dài thường cùng màu với áo , rộng thùng thình làm thầy thấp thêm !Thầy đến trường trong trang phục đó , đội thêm cái nón lá và đạp trên chiếc xe sườn ngang . Hình ảnh thầy thật là ấn tượng , khó quên .
Trong ba năm học ban B của Đệ nhị cấp , thầy dạy tôi rất nhiều môn .Năm thì Vạn vật , năm thì Lý Hóa , năm thì có cả môn Triết .Năm anh chị em tôi trong nhà đều từng là môn sinh của thầy . Tại cái trường công lập ở thị xã lúc đó chắc phải lên tới hàng ngàn môn sinh lần lượt được thầy giảng dạy !
Kiến thức thầy uyên bác . Thầy dạy nhiều môn học ,môn nào cũng hay , hấp dẫn .Nhớ môn Triết , thầy đố chúng tôi : " Con gà có trước quả trứng hay ngược lại ?!" Từ đó , thầy giảng về phép biện chứng trong duy vật ! Có lần thầy đọc cả thơ Nhất Hạnh (Thiền sư ) cho cả lớp nghe :" ... Tôi biết tôi mất mẹ / Là mất cả bầu trời ..." .Thầy khuyến khích chúng tôi tìm đọc các tác phẩm : "Nói với tuổi hai mươi " , "Bông hồng cài áo", "Hoa sen trong biển lửa " . Nhớ môn Vạn vật , thầy vẻ các bộ phận sinh dục trên bản . Cả lớp cười khúc khích . Thầy cười nói -" Tụi mi lớn rồi mà không biết những chuyện ni thì làm sao có vợ , có chồng !"
Có nhiều giai thoại về thầy . Ngoài chuyên môn giảng dạy , thầy còn giỏi về võ nghệ ,yoga , khí công . Có người nói thầy còn biết thuật thôi miên , thiền xuất hồn ( thoát xác )!Tôi từng được chứng kiến thầy trồng cây chuối ( đầu dưới đất , chân trên trời ) kéo dài 5 phút !
Sau năm 75 , thầy không còn đi dạy .Năm 76 , một buổi chiều khi trên đường từ rẫy về nhà , tôi nhận ra thầy khi thầy vừa đạp xe vượt qua . Tôi không kịp chào thầy và thầy cũng không nhận ra tôi .Ngoài trang phục của vị thầy tu sĩ ngày nào , còn có một cái cuốc được cột cặp theo cái sườn xe đạp ! .Nhìn thầy từ phía sau ,hình ảnh một vị tu sĩ cưỡi trên chiếc xe, đang lao xuống con đường dốc dài ,nữa đá , nữa đất . Tự nhiên tôi liên tưởng đến một cao tăng môn phái Thiếu lâm , đang thi triển một tuyệt kỹ ! Sau vài năm nữa , tôi nghe thằng bạn nói thầy đã bị bắt giữ trong một cuộc vượt biển . Chuyến đi gồm nhiều tu sĩ và thất bại .Tôi không có dịp gặp lại thầy để xác minh về thông tin này .
Nghe tin bây giờ thầy về ở tại chùa VT , một chùa lớn tại PT . Tuổi tác thầy đã cao niên , trên dưới 80 . Sức khỏe thầy chắc chắn suy giảm .Thi thoảng cũng có vài học trò ghé thăm .Học trò của thầy có kẻ đã không còn , là tử sĩ !Kẻ sống thì tứ tán bốn phương .Dù là người thành đạt , kẻ thất chí đều cũng đang tàn úa !

Viết về thầy cũng để nhớ đến các vị thầy cô , đã có một thời gian giảng dạy cho hằng triệu học sinh miền Nam , đã tận tụy cho một nền giáo dục với triết lý khai phóng , dân tộc và nhân bản .

( Nguyễn Lượng .Florida .USA)